«در حوزه فرهنگ ترافیک و تغییر در سبک استفاده از خودرو در سطح شهر دچار ضعف جدی هستیم. این در حالی است که این دو موضوع بسیار جدی و اساسی است و باید به آن توجه شود. همچنین در زمینه آلودگی هوا نیز باید به این نکته توجه داشت که در همه شهرهای بزرگ دنیا شرایط به گونه‌ای نیست که ابتدا هوا را آلوده کنند و سپس برای رفع این آلودگی دست به چاره‌اندیشی بزنند بلکه تلاش‌شان بر این است که آلودگی ایجاد نشود بنابراین در این بخش نیز به تصمیم‌گیری‌های جدی و تغییر سبک زندگی نیازمندیم.»

شهر خبر - بهرغم آنکه کارشناسان محیط‌زیست نسبت به قرار گرفتن آلودگی هوای پایتخت در شرایط اضطرار هشدار می‌دهند، اما به نظر می‌رسد که استفاده از راهکارهای دم دستی مانند تعطیلی مدارس و ادارات همچنان اولین راهکاری است که اعضای کمیته اضطرار کاهش آلودگی هوا در پایتخت به آن تاکید دارند. این در حالی است که کارشناسان شهری بر این باورند که استفاده از راهکارهای طولانی مدت و بازگشت مسئولان به اسناد بالادستی کاهش آلودگی هوا می‌تواند مهم‌ترین راهکار موثر در رفع این مشکل در کلانشهر تهران باشد.

محمدباقر قالیباف، شهردار تهران اعتقاد دارد؛ تا زمانی که رفتار ترافیکی، نحوه استفاده از خودرو و سبک زندگی مان تغییر نکند، به هر میزان که بزرگراه بسازیم مشکل ترافیک و آلودگی هوا حل نخواهد شد. قالیباف تاکید می‌کند: «ترافیک تهران آزارهنده و غیرقابل قبول و آلودگی هوای آن کشنده است و سلامت انسان‌ها را به‌طور جدی به خطر انداخته است، حفظ جان انسان‌ها نیز بر همه ما واجب است، آلودگی هوا حیات سالخوردگان، کودکان، زنان باردار و افراد مبتلا به بیماری‌های خاص را به خطر جدی انداخته است.»

بنابر طرح جامع حمل‌ونقل عمومی شهر تهران و سایر اسناد بالادستی توسعه حمل‌و‌نقل عمومی مهم‌ترین راهکاری است که برای کاهش آلودگی هوا و رفع مشکل ترافیک در پایتخت پیشنهاد شده است.

به همین خاطر است که در سا‌ل‌های اخیر اولویت نخست مدیریت شهری تهران توسعه حمل‌و‌نقل عمومی و زیرساخت‌های حمل‌و‌نقلی در تهران بود. سید جعفر تشکری هاشمی، معاون حمل‌و‌نقل و ترافیک شهردار تهران در این باره به‌روزنامه تهران امروز می‌گوید: «یکی از تاکیدات شهردار تهران در سال‌های گذشته توسعه حمل‌و‌نقل عمومی در پایتخت بود. ایده دکتر قالیباف این بود که حمل‌ونقل عمومی به گونه‌ای گسترش پیدا کند که هر شهروند با طی کردن 300 متر مسافت از محل سکونت خود به یکی از ایستگاه‌های حمل‌و‌نقلی برسد. اکنون این اتفاق در تهران افتاده است. راه‌اندازی سامانه اتوبوس‌های تندرو، توسعه مترو،ساماندهی خطوط فیدر اتوبوسرانی، تاکسیرانی و در نهایت توسعه خانه‌های دوچرخه این امکان را برای پایتخت‌نشینان به وجود آورده است که با استفاده از یکی از مدهای حمل‌و‌نقلی مانند اتوبوس، تاکسی و دوچرخه خود را به ایستگاه‌های مترو برسانند.»

زمانی که شهردار تهران ایده طی کردن 300 متر مسافت از سوی شهروندان تا رسیدن به اولین ایستگاه حمل‌و‌نقل عمومی را مطرح کرد، برخی از مسئولان بر این باور بودند که در خیابان‌های شلوغ و پر از ترافیک پایتخت این ایده در حد همان شعار باقی خواهد ماند. حتی متخصصان بین‌المللی‌ای که از انجمن بین‌المللی حمل‌و‌نقل عمومی (UITP) به تهران آمده بودند، از اجرایی شدن این طرح متعجب بودند چرا که آنها بر این باور بودند که حتی طی کردن 500 تا 700 متر مسافت نیز برای رسیدن به وسایل حمل‌ونقل عمومی از سوی مردم نرمال و منطقی خواهد بود. اما شهردار تهران بر این باور بود که اجرای این طرح با همین مسافت می‌تواند در تغییر سبک زندگی پایتخت‌نشینان و اولویت استفاده آنها از حمل‌و‌نقل عمومی موثر واقع شود.

محمدباقر قالیباف با تاکید بر اینکه برای اصلاح شهر و حل چالش‌های آن باید نگاهمان متفاوت باشد، تاکید می‌کند: «امروز می‌گوییم توسعه بزرگراه‌ها کفایت می‌کند و در بخش‌های سبک زندگی، تغییر در سبک حمل‌و‌نقل باید متمرکز شویم تا از چالش بزرگ ترافیک و آلودگی هوا نجات یابیم، این تغییرات باید با نگاه انسان محور انجام شود.»

شهردار تهران اعتقاد دارد که اکنون بیش از هرچیز به فرهنگ ترافیک نیازمندیم. او در این باره تاکید می‌کند: «در حوزه فرهنگ ترافیک و تغییر در سبک استفاده از خودرو در سطح شهر دچار ضعف جدی هستیم. این در حالی است که این دو موضوع بسیار جدی و اساسی است و باید به آن توجه شود. همچنین در زمینه آلودگی هوا نیز باید به این نکته توجه داشت که در همه شهرهای بزرگ دنیا شرایط به گونه‌ای نیست که ابتدا هوا را آلوده کنند و سپس برای رفع این آلودگی دست به چاره‌اندیشی بزنند بلکه تلاش‌شان بر این است که آلودگی ایجاد نشود بنابراین در این بخش نیز به تصمیم‌گیری‌های جدی و تغییر سبک زندگی نیازمندیم.»

طبق افق چشم‌انداز طرح جامع حمل‌و‌نقل عمومی شهر تهران، پایتخت تا سال 1404 به 10 خط BRT نیاز دارد که اکنون 8 خط از این سامانه با 114 کیلومتر طول راه‌اندازی شده است که برابر پیش‌بینی‌های انجام شده، نهمین خط از این سامانه نیز در طولانی‌ترین بزرگراه پایتخت به زودی به بهره‌برداری خواهد رسید.

پیمان سنندجی، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران در این باره به‌روزنامه تهران امروز می‌گوید: «با راه‌اندازی خطوط BRT در تهران توانستیم نگاه و سلیقه مردم را نسبت به استفاده از حمل‌ونقل عمومی تغییر دهیم. در حال حاضر نزدیک به 2.5 میلیون مسافر در روز توسط این سامانه جابه‌جا می‌شود و این نشان می‌دهد که ناوگان اتوبوسرانی و اتوبوس‌های BRT توانسته‌اند جایگاه ویژه‌ای را در بین شهروندان باز کنند. البته مدیریت هوشمند ناوگان اتوبوسرانی، اجرای برنامه زمان‌بندی اتوبوس‌های شهر تهران، خرید اتوبوس‌های جدید و مدرن و عوامل دیگری نیز در افزایش استقبال شهروندان تاثیرگذار بوده است.»

محاسبات مدیرعامل شرکت مترو تهران نیز نشان می‌دهد که اکنون 150 کیلومتر خط مترو در پایتخت به بهره‌برداری رسیده است و 150 کیلومتر دیگر نیز در 200 جبهه کاری مشغول تکمیل است تا در آینده نزدیک و به مرور به بهره‌برداری برسد. البته اگر پیشنهاد ساخت مترو شهرهای اقماری اطراف تهران را به مدیریت شهری تهران در نظر بگیریم، این رقم بیشتر خواهد شد.

هابیل درویش در این باره به‌روزنامه تهران امروز توضیح می‌دهد: «تجربه‌های جهانی نشان می‌دهد که اصلی‌ترین راهکار کاهش آلودگی هوا و ترافیک در شهرهای بزرگ، توسعه مترو بوده است. اکنون اگر شهرهایی مانند لندن، مسکو، پاریس و... توانسته‌اند معضلات آلودگی‌هوا و ترافیک خود را حل کنند، به این خاطر است که مسئولان این شهرها با همکاری یکدیگر توسعه مترو را در اولویت برنامه‌های خود قرار داده‌اند. تهران نیز برای حل معضلاتی که دارد نیاز به همکاری مداوم دولت و مدیریت شهری دارد تا بتواند مشکل بزرگ آلودگی هوا و ترافیک را یک بار برای همیشه در این شهر حل کند.»

نکته مهمی که در صحبت‌های اخیر شهردار تهران قرار دارد، این است که ارتقای فرهنگ ترافیک در میان شهروندان مهم‌ترین عامل در حل معضل آلودگی هوا و ترافیک است. به عبارت دیگر محمدباقر قالیباف اعتقاد دارد که اکنون توسعه زیرساخت‌های شهری و حمل‌ونقل عمومی در پایتخت به اندازه کافی گسترش پیدا کرده است اما تا زمانی که فرهنگ ترافیک و سبک زندگی مردم تغییر نکند، نمی‌توان انتظار داشت که معضلات بزرگ این کلانشهر نیز رفع شود.

کارشناسان ترافیک در بررسی فرهنگ ترافیک مردم عنوان می‌کنند که یک مثلث در بررسی وضع ترافیک وجود دارد که یک راس آن آموزش است. اما سوال این است که آیا در مجموع مسئولان و سازمان‌های متولی در امر آموزش بد عمل کرده‌اند که وضع رانندگی کشور به این صورت است یا اینکه معضلات ساختاری ترافیکی و فرهنگ رانندگی در کشور بسیار عمیق‌تر از کم کاری مسئولان در زمینه آموزش فرهنگ ترافیکی است؟ علیرضا اسماعیلی، استاد دانشگاه و فرمانده سابق پلیس راه کشور در این باره به‌روزنامه تهران امروز می‌گوید: «پیش از اینکه پاسخ سوال شما را بدهم باید این نکته را متذکر شوم که تا زمانی که در آموزش متولی‌ مشخصی نداشته باشیم وضع بهتر از این نمی‌شود.متولی آموزش ترافیک در کشور کیست؟ آیا می‌توانید به این سوال پاسخ درستی بدهید؟ من که تا به حال پاسخی برای این سوال پیدا نکرده‌ام. تا زمانی که در ساختاری موقت یا رسمی متولی آموزش وجود نداشته باشد چگونه می‌توان انتظار داشت که در زمینه فرهنگ ترافیک و رانندگی آموزش داده شود و از همه مهم‌تر اینکه این آموزش‌ها تاثیرگذار باشد. باید قبول کرد که توجه به ارتقای فرهنگ ترافیک در بین مردم در سطوح بالای مسئولان دولتی وجود ندارد. این دغدغه‌ها در حوزه کارشناسی و مدیران میانی و به عنوان یک بحث با پرستیژی که در سخنرانی‌ها می‌توان از آن استفاده کرد؛ مطرح است. عملا در لایه‌های بالای مسئولان دولتی این دغدغه هنوز به وجود نیامده است.

در صورتی که فرهنگ ترافیک جزئی از لایه‌های فرهنگ عمومی مردم محسوب می‌شود،اگر در فرهنگ عمومی جایی برای فرهنگ ترافیک مشخص نشده باشد در نتیجه فرهنگ ترافیک در حد اقداماتی که نیروی پلیس و مدیریت شهری انجام می‌دهند باقی خواهد ماند. بنابراین هیچ سازمانی را سراغ ندارید که بودجه اختصاصی برای آموزش فرهنگ به ویژه فرهنگ ترافیک داشته باشد.»

او ادامه می‌دهد: «دومین مسئله این است که در تمام دنیا درباره آموزش فرهنگ ترافیک سلسله مراتبی تعریف شده است، اما در ایران این اتفاق نیفتاده است. به عبارت بهتر سازمانی که متولی این مسئله باشد در کشور وجود ندارد. موضوع دیگری که در این باره اهمیت دارد، این است که نه تنها در کشور در حوزه آموزش عقب هستیم بلکه شاهد یک عقب‌ماندگی در حوزه فرهنگ هستیم. از ابتدا موضوع ترافیک در اولویت اول فرهنگ‌سازی قرار نداشته بلکه از نیمه دوم دهه 70 به بعد اقداماتی از سوی برخی از سازمان‌ها مانند پلیس راهور و مدیریت شهری درباره آموزش فرهنگ ترافیک انجام شد؛ یعنی در زمانی که کشور با معضل پیچیده ترافیک روبه‌رو شد.اگر واژه فرهنگ ترافیک را در دهه 70 دراینترنت جست‌وجو کنیم، می‌بینیم که مسئولان و صاحبنظران زیاد به آن نپرداخته‌اند. حتی این واژه در ادبیات مسئولان دیده نمی‌شود. این عقب‌ماندگی‌ در حوزه فرهنگ ترافیک نشان می‌دهد که به یک بسیج عمومی در این باره نیاز داریم. همه باید جهت جبران این عقب افتادگی تلاش کنیم.»

سرهنگ عین الله جهانی، معاون آموزش پلیس تهران بزرگ نیز اعتقاد دارد؛ در بحث آموزش ما نیازمند این هستیم که از طریق نهاد آموزش و پرورش این موضوع به صورت جدی پیگیری شود. او به‌روزنامه تهران امروز می‌گوید«برای اینکه در آینده وضع فرهنگ ترافیکی‌ ما بهبود یابد مجبور هستیم که از همین حالا روی کودکان و دانش‌آموزان سرمایه‌گذاری آموزشی انجام دهیم. اگر بخواهیم مسائل ترافیکی را به صورت ریشه‌ای بررسی کنیم باید این آموزش‌ها از دوران کودکی به افراد داده شود. اما در این میان ما با مسئله بحرانی‌تر دیگری روبه‌رو هستیم،اینکه اکنون سالانه 20 هزار نفر در اثر تصادفات رانندگی در کشور کشته می‌شوند و باید فکری به حال این تعداد کشته کرد. هرچند که اعمال قانون در این بخش اهمیت دارد اما در کنار اعمال قانون باید آموزش‌هایی به بزرگسالان برای ایجاد انضباط در رانندگی داده شود.»

مطالب مرتبط :

قطار شهری، یکی از نیازهای اساسی شهرهای توسعه یافته است

«رزیتا غفاری» بیشتر مترو سوار می‌شود

رايگان شدن وسایل نقلیه عمومی در پاریس به دلیل آلودگی هوا

تجهیز ناوگان حمل و نقل عمومی تهران به ۲۵۰۰ واگن مترو و ۹ هزار اتوبوس

کلانشهرهای جهان چگونه آلودگی هوا را شکست دادند

شهردار تبریز : توسعه حمل‌و‌نقل عمومی، شاه‌کلید حل بحران آلودگی هوا

گسترش مترو؛ تنها راه نجات تهران از آلودگی هوا

سامانه حمل و نقل عمومی، راه حل معضل آلودگی هوا یا افزایش دهنده آن ؟

راه ، خودرو و آلودگی هوا ؛ از آمریکا تا ایران

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: